İzmir Design Factory

İzmir Design Factory hikayesinin başlangıcı yıllar öncesine dayanıyor. Ama hikayenin kendisi bugün de bitmiş değil; sürekli devam eden, kendini yenileyen, şekil değiştiren bir hikaye bu. Kökleri ise Originn’in değerlerine uzanıyor. 

Originn, kurulduğu günden bu yana kentin sahip olduğu özel sektör, sanayi, üniversite gibi değerlerin ve yaratıcı potansiyelin birlikteliğine önem veriyordu. Bu değerlerin bir araya gelmesi için zemin yaratmak, ortak hareket etmenin gücüyle kalkınma ve inovasyonu hızlandıran yaratıcı iş birliklerine ortam ve içerik hazırlamak için çalışmalarını sürdürüyordu. Bu çalışmalar kapsamında hem kendi hayallerini hem de dünya üzerindeki doğru modelleri araştırdı ve bu modellerin lokalleştirilmesi için dahil olduğu topluluk ve ağların gücünü kullandı. Türkiye’deki sayılı yaratıcı merkezlerden biri olarak yurt dışında İzmir’i temsilen katıldığı birçok etkinlikte, kentin ihtiyaçlarına yönelik farklı modelleri inceleme şansı yakaladı. 

Originn’in sahip olduğu deneyim; katı hiyerarşiden arınmış güven alanlarında, bireylerin ve kurumların daha saydam ve üretken iş birlikleri oluşturabildikleri ve bu iş birliklerinin de şeffaf bir anlayışla devam ettiğinde daha sürdürülebilir olabildiği yönündeydi. Originn, kendi vizyon ve değerleri gereği bu ortamı birçok paydaşı için yaratabilmekteydi. Ancak bunun yaygınlaştırması için bir metodoloji geliştirme ihtiyacı ortaya çıkmıştı. İşte bu noktada Originn, Porto Tasarım Fabrikası ziyaretinde, Tasarım Fabrikası modeli ile tanıştı. Bunun, Originn’in ihtiyaç duyduğu üniversite-sanayi iş birliği geliştirme metodolojisi için iyi bir model olabileceğini gözlemledi. 

Tasarım Fabrikası modeli kurumlar ile öğrencileri bir araya getiren bir yapıda, tasarım odaklı düşünce pratiğini uygulayan bir üretim alanıydı. Diğer öğrenci projelerinden farklı olarak Tasarım Fabrikası multidisipliner bir yapıda, gerçek projeler üzerine yapılan uzun dönemli öğrenci çalışmalarından oluşuyor ve bu çalışmalar firmalar tarafından finanse ediliyordu. Multidisipliner yapının etkin çalışabilmesi içinse tasarım odaklı düşünce bir metot olarak kullanılıyordu.  Originn, uzmanlaşma ve birlikte değer yaratmaya önem veren bir kurum olarak Tasarım Fabrikası’nı mevcut iş birliği çalışmalarının altında toplanabileceği bir şemsiye olması

yerine; paydaşlar ile beraber ilerleyebileceği bir model olarak kurguladı.  Kurguladığı modeli aktive etmek için harekete geçen Originn; akademik içerik katkısı sunması için etkin iş birlikleri yaptığı Yaşar Üniversitesi’ni, projenin sanayi ile hızlı entegrasyonunu sağlaması ve iletişim kanallarını aktif tutması için ESİAD’ı, know-how transferini doğru gerçekleştirebilmek için Porto Tasarım Fabrikası’nı projeye paydaş olarak davet etti ve ilk aşamadaki çalışmaları gerçekleştirebilmek adına Erasmus+ fonuna başvurarak kaynak almaya hak kazandı. Böylelikle, bir eğitim kurgusu ile başlayan ve sanayiye doğru çıktılarsağlayan bir yapı olarak İzmir Tasarım Fabrikası projesi hayata geçmiş oldu. 

Tasarım Fabrikası nasıl çalışır? 

Tasarım Fabrikası, disiplinler arası öğrenme ve ortak çalışmayı, ortak üretimi destekleyen, fiziksel olduğu kadar mental bir çevre olarak kurgulanmış bir yapıdır. Öte yandan Tasarım Fabrikası deneysel, problem odaklı öğrenme için bir platform olma fonksiyonu üstlenme niyetindedir. Tasarım Fabrikası kurgusu, tasarımın sadece belirli alanlarına odaklanmak yerine, tasarım bakış açısının insanların genel olarak problem çözmek veya mevcut şartları iyileştirmek için alacakları aksiyonların temelini oluşturmasını sağlamaya odaklanmıştır. Bu platform üniversite-sanayi iş birliğinde deneysel süreci kolaylaştırmakla birlikte, daha iyi öğrenme çıktıları ortaya koymayı hedeflemektedir. Tasarım Fabrikası yapısı öğrenciler, eğitmenler, araştırmacılar ve iş insanları için hiyerarşik olmayan ve sürekli gelişmekte olan bir iş birliği ortamı sağlamaktadır.  Dünyanın 5 farklı kıtasında, 23 tane Tasarım Fabrikası faaliyet göstermektedir. Lokal düzeyde kalkınma ve gelişme için kolaylaştırıcı rolünde olan Tasarım Fabrikaları, oluşturdukları bu ağ ve birlikte yürüttükleri projeler sayesinde hem öğrenimlerini hem de deneyimlerini yaygınlaştırmayı başarmaktadır. Tasarım Fabrikası kurgusunda farklı disiplinlerden gelen öğrenciler, firmaların gerçek sorunlarına hem akademisyen rehberlerin hem de sektörden gelen mentorların aktif desteğiyle ve multidisipliner takımlar halinde çözüm alternatifleri geliştirmektedir. Bu süreç ile Tasarım Fabrikası yapısının kolaylaştırıcılığı sayesinde bilgi; uygulanabilir ürün, hizmet, servis veya sistemlere dönüşmekle birlikte, öğrenciler için de farklı bir öğrenme deneyimi geliştirilmiş olmaktadır.  İzmir Tasarım Fabrikası’nın yerel kalkınmadaki değer önerisi

Yapısı ve dünyanın farklı şehirlerinde gerçekleştirilmiş başarılı uygulama örnekleriyle Tasarım Fabrikasının, İzmir özelinde ortaya çıkan yerel problem, ihtiyaç ve beklentilere cevap verebilecek; güven, paylaşım ve yaratım odağında bir model niteliğinde olduğu gözlemlenmiştir. Çözümü dışarıdan beklemeyen, mevcut potansiyel ile ortak üretim kültürünün oluşturulmasını sağlayabilecek İzmir Tasarım Fabrikası modeli; eğitim, araştırma ve tasarım temelinde iş birliklerinin başlatılması için ihtiyaç duyulan ara yüzü oluşturabilecektir. 

Tasarım odaklı düşünce temelinde proje yapma kültürünün oluşturulması, farklı disiplinleri bir araya getirip ortak faydada birleştirerek güncel teknoloji ve rekabete ayak uydurulması açısından avantajlı bir ortam yaratılmasını sağlayacaktır. İzmir Tasarım Fabrikası kolaylaştırıcılığıyla gelişecek iş birliği kültürü, sürdürülebilir kalkınma için dayanak olma potansiyeline sahiptir. Yine bu oluşum kapsamında Türkiye pazarının önemli bir bölümünü oluşturan KOBİ’lerin öncelikli ihtiyaçları çerçevesinde projeler geliştirilerek Ar-Ge kültürünün kazandırılması ve bölgesel kalkınmanın KOBİ’ler ölçeğinde de desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra bilgi birikiminin de teori ve pratik arasında gelişmesi hedeflenmektedir. Üniversite-sanayi iş birliğinde ortak kurgulanacak eğitimler ile hem akademideki bilginin sanayiye aktif katkısının sağlanması hem de sanayideki güncel deneyimler ile öğrenci ve akademideki mevcut bilginin pekiştirilmesi sağlanmaktadır. Yereldeki insan kaynağının İzmir Tasarım Fabrikası modeli çerçevesinde geliştirilmesi, yerel potansiyelin aktif hale gelmesine ve buna bağlı nitelikli, katma değeri yüksek projeler oluşturulmasına da fırsat yaratacaktır. 

Bu modelin, tarafsız bir konumda yer alarak her üniversite, sanayi ve kuruma eş uzaklıkta olması; yayılma stratejisinde ise merkez oluşturmak yerine bölgesel ve yerel Tasarım Fabrikalarının oluşturulmasıyla model olarak yaygınlaşması, böylelikle yerel ihtiyaçlara global çözümler üretebilecek bir güven alanı oluşturması planlanmaktadır. Akademisyen, öğrenci ve sektör çalışanlarının sahaya ve uygulamaya daha yakın, araştırma ve destekli inovatif projeler gerçekleştirebilmesi için devlet kurumları ve üniversitelerin ağır yapıları dışında buna bir alternatif olarak; bağımsız, kolay ulaşılabilir ve bürokrasiden uzak bir şekilde yapılandırılması, İzmir Tasarım Fabrikası’nın sürdürülebilirliği için anahtar durumundadır.  İzmir Tasarım Fabrikası projesi ve Tasarım Fabrikası modelinin gelecekteki lokal örnekleri, bölgesel ortak üretim kültürünün oluşması ve yaygınlaştırılması için bir katalizör olma hedefine sahiptir. Dünyadaki diğer Tasarım Fabrikaları ile uluslararası iş birlikleri ve projeler yürütmek de İzmir Tasarım Fabrikası’nın hedefleri arasındadır.